مدیریت بازیافت نخاله های ساختمانی (بخش دوم)

مزایای مدیریت پسماند:

از طریق مدیریت پسماند در بسیاری از کشورها علاوه بر صرفه جویی در مصرف منابع معدنی در منابع انرژی از جمله نفت و گاز نیز صرفه جویی شده است.

با نگاهی سطحی به فرایند استخراج یک ماده از معدن متوجه می شویم که هزینه زیادی صرف نیروی کار در معدن ، ماشین آلات ، حمل و نقل و … می گردد که با مدیریت پسماند می توان تا میزان زیادی از این هزینه ها را کاهش داد به عنوان مثال در صورت استفاده مجدد صحیح از نخاله های ساختمانی ناشی از تخریب ساختمان ها میتوان میزان استخراج از معدن را کاهش داد .

بطور متوسط روزانه نزدیک به ۸۵۶ تن پسماند جمع آوری می شود ، در این میان افزون بر ۱۰۰۰ کامیون به میزان ۶۰۸ تن نخاله ساختمانی از مردم تحویل گرفته می شود . بازیافت نخاله و ضایعات یکی از بحث های اساسی است که باید با جدیت به آن توجه شود .

منابع اصلی تولید نخاله های ساختمانی عبارتند از :

خاکبرداری ، تخریب و نوسازی ، تعمیرات ، حفاری ، نخاله های مربوط به فعالیت های صنعتی .

عوامل بسیاری بر روند تولید نخاله های ساختمانی مربوط به ساخت بنای مسکونی تاثیر گذارند از جمله وضعیت اقتصادی مردم ، فصول مختلف سال ، مناطق مختلف شهری ، افزایش جمعیت ، رشد و توسعه شهر و …. در بعضی مناطق شهر به علت وضعیت مناسب اقتصادی مردم ساخت و ساز رونق بیشتری دارد و در بعضی فصول به دلیل وضعیت مناسبتر آب و هوایی ساخت و ساز بیشتری انجام شود که برروند تولید نخاله های ساختمانی تأثیر می گذارند . نخاله های حاصل از حفاری و تخریب و خاکبرداری نیز دستخوش نوساناتی است ، بعضی پروژه ها ی حفاری مربوط به احداث خطوط جمع آوری فاضلاب شهری ، آب و یا گاز مقطعی است که بر اساس زمان شروع و پایان پروژه ها قابل برنامه ریزی برای جمع آوری نخاله هاست .

بررسی آمارموجود:

آمارها بیانگر آن است که ۳۰ تا ۴۰ درصد گازهای گل خانه ای و ۴۰ تا ۵۰ درصد پسمانده های تولید شده در زمین محصول صنعت ساختمان است . به نظر برخی از کارشناسان شهری با تصویب طرح جامع و ابلاغ آن پیش بینی می شود که میل به تخریب و نو سازی در شهرها افزایش یابد و در نتیجه شاهد تولید نخاله های ساختمانی زیاد بویژه در پایتخت باشیم . آنان می گویند چنانچه طرحی برای ساماندهی و بازیافت نخاله های ساختمانی نداشته نباشیم در آینده ای نه چندان دور تولید نخاله های ساختمانی نیز همچون زباله های خانگی بحران ساز می شوند.

مهمترین منابع آلودگی درضایعات ساختمانی:

منابع های مهم آلودگی های سمی وشیمیایی موجوددر ضایعات و نخاله های ساختمانی که درحجم بالا منجربه آلودگی های زیست محیطی در شهرها ومحل های دفن می گردند، به شرح زیردرجدول(۱) ارائه شده است:

سلسله مراتب مدیریت دورریزهای ساختمانی

سلسله مراتب مدیریت دورریزهای ساختمانی را می توان به صورت شکل (۱)دسته بندی کرد:

کنترل تولید و استفاده بهینه از مصالح

ساختمان سازی صنعتی یکی از شیوه های مؤثر در کاهش حجم دورریزهاست. در ساختمان سازی صنعتی، هنگام طراحی و در مرحله حمل و نقل باید به موارد زیر عمل کرد تا مصالح به بهترین صورت ممکن استفاده گردد:

مرحله طراحی

• طراحی مطابق مقررات ملی ساختمان به منظور افزایش ایمنی و دوام، آسایش و صرفه اقتصادی
• استفاده از مصالح با کیفیت
• استفاده از مصالح قابل بازیافت و دارای کاربردهای مکرر برای جلوگیری از دپو کردن مصالح
• سفارش مصالح بر مبنای تحویل در زمان نیاز و تحویل در محل
• انتخاب مصالح و فرآورده های ساختمانی متناسب با طراحی و شرایط اقلیمی مکان پروژه 

مرحله حمل ونقل

• حمل و نقل صحیح با استفاده از وسایل حمل و نقل مناسب و رعایت شرایط لازم متناسب با نوع مصالح (هنگام حمل و نقل مصالح باید تمهیدات لازم به عمل آید به عنوان نمونه، هنگام حمل شن و ماسه روی آن پوشانده شود و یا در مخزن مناسبی قرار گیرد که با این روش از اتلاف آن جلوگیری می شود و یا برای حمل بلوک های سفالی از پالت استفاده شود تا میزان شکستن آن ها کم شود).
• استفاده از دیوارهای پیش ساخته جداکننده
• ایجاد واحد بازرسی به منظور رهگیری دورریزها
• به حداقل رساندن عملیات کارگاهی
• دقت در نگهداری و فراهم کردن شرایط مناسب برای انبار کردن مصالح

استفاده مجدد و بازیافت

با توجه به لزوم تغییر الگو در صنعت ساختمان در راستای استفاده مجدد و بازیافت مصالح، اکثر کشورهای جهان دارای برنامه هایی در این زمینه هستند. استفاده مجدد و بازیافت از مصالح دورریز شده هم به لحاظ کاهش حجم دورریزها و آلاینده های محل دفن و در نتیجه کاهش هزینه های مربوطه و هم به لحاظ جایگزینی آن ها به جای مواد اولیه، یکی از شاخص ترین عوامل مدیریت دورریزهای ساختمانی می باشد.

مواد اصلی دورریزهای ساختمانی که امروزه بازیافت می شوند شامل بتن، چوب، فلزات، خاک، گچ و آجر است. مصالح بازیافتی را می توان در بخش های مختلف ساختمان های عمرانی نظیر طراحی پارک ها، تسطیح شیب ها، محوطه سازی، راه سازی و تهیه بتن و نیز به عنوان مصالح پرکننده زهکشی و زیرسازی راه ها به کار برد. در اینجا به چند نمونه از استفاده های مجدد و بازیافت برخی دورریزها اشاره می شود.

مراحل بازیافت ضایعات ساختمانی:

۱) تعیین کمیت ضایعات و انواع آن در مرحله پیش ازتخریب یا تولیدنخاله

۲) عملیات تخریب مصنوعی سازه

۳) جمع آوری و جداسازی اولیه

۴) حمل ضایعات ساختمانی

۵) ذخیره موقت و جدا سازی ثانویه

۶) بازیافت و دفع ضایعات ساختمانی که قابل استفاده نمی باشد.

منبع: http://sakhtemanonline.com

برچسب‌ها: نخاله ساختمانی , ضایعات ساختمانی , مدیریت پسماند , صرفه جویی در منابع انرژی , بازیافت بال کلی در صنعت کاشی و سرامیک...