پخت سوم پس از چاپ بر روی کاشی

کاشی‌ها‌ و سرامیک‌ها با توجه به نوع محصول تولیدی و نوع تکنولوژی به کار گرفته شده، فرآیند تک­ پخت، دو پخت و سه ­پخت طبقه بندی می‌شوند. در ابتدا بدنه پخته شده و پس از لعاب زنی پخت دوم انجام می­گیرد. در صنعت کاشی به منظور ایجاد تنوع و زیبایی بیشتر، در برخی از تولیدات با ایجاد نقوش بر روی کاشی دیواری به صورت چاپ بر روی کاشی، برای سومین بار پخته می­‌شود. از آنجا که هنر تزئین محصولات سرامیکی از دیرباز در فرهنگ‌ها و سنن اقوام مختلف به عنوان یک بخش با اهمیت مورد توجه بوده و طی قرون و اعصار، تحولات چشمگیری داشته و این محصولات به تدریج در زمره کالاهای لوکس گرانقیمت قرار گرفته است، کاشی‌های سرامیکی نیز از این گردونه خارج نبوده‌اند، چنانکه با ورود صنعت چاپ و رنگ، همچنین فلزات گرانبها روی ظروف و دیگر لوازم سرامیکی، کاشی‌ها نیز حال و هوای جدیدی به خود گرفتند و با ترکیبی از رنگ، جنس و انعکاس نور در ترکیب با چاپ‌هایی از جنس طلا و پلاتین، نهایت زیبایی را برای فضاهای کاشیکاری شده به ارمغان آوردند. پررنگ تر بودن جنبه‌های هنری اش، ولی این بخش از صنعت به فرهنگ و ذائقه مصرف کننده بسیار وابسته است و به جهت ساختار و شرایط تولید و نوع و کیفیت مواد اولیه مصرفی نسبت به محصولات عادی، از قیمت بالاتری برخوردار می‌باشد و همین امر باعث شده که مقدار مصرف و نوع محصولات در کشورهای مختلف بسیار متفاوت باشد. به عنوان مثال در بخش‌های شمال اروپا و اسکاندیناوی تقریبا کاشی دکوری مفهومی ندارد و در کشورهای شرقی و غربی جزو لاینفک یک فضای کاشی کاری شده است، این محصول به طور مستقیم نیز با ساختار و وضعیت اقتصادی مناطق ارتباط دارد. صنعت تولید قطعات دکوری برای کاشی‌های سرامیکی در ایران سابقه زیادی ندارد ولی طی این چند دهه تحولات بسیاری در آن به وجود آمده و همگام با رشد تکنولوژی پیشرفته است. طی چند دهه اخیر با بهبود وضعیت اقتصادی مردم و رشد صنعتی کاشی سرامیکی در ایران میزان تولید و مصرف قطعات دکوری و به اصطلاح پخت سوم به شدت توسعه یافت. به گونه‌ای که سرویس بهداشتی و آشپزخانه هیچ ساختمانی بدون حضور کاشی پخت سوم، معنا و زیبایی ندارد و سلیقه صاحبخانه را تأمین نمی‌کند. این تکنولوژی که نام علمی آن PVD است، از صنعت فلزات و پالستیک وارد سرامیک شده است و از لایه نشانی فلزاتی نظیر تیتانیوم وکروم در مجاورت گاز نیتروژن روی لعاب کاشی سرامیکی پوششی مقاوم ایجاد می‌کند و رنگ‌های طلایی و پلاتینی را شبیه سازی می‌نماید.  به دنبال این روند، ورود میهمان ناخوانده دیگری به نام چاپ دیجیتال در تولید کاشی سرامیکی باعث شد تا نوع جدیدی از کاشی دکوری با چاپ تصاویر باکیفیت، تنوع و وضوح بالا در بازار تعریف گردد که با قیمتی بسیار ارزانتر و در حد همان کاشی عادی در کارخانجات تولید و به بازار عرضه شد.  اگر بخواهیم این محصولات را از بعد پخت سوم به اصطلاح سنتی تحلیل نماییم نتیجه به این ترتیب خواهد بود که محصولات کوتینگ طلایی با وجودی که در زمینه ایجاد خراش مقاومند و قیمت پایینی دارند ولی امکان اعمال بر بخش‌های خاص و ترکیب با سایر مواد در خلق طرح‌های مختلف را ندارند و عمدتأ پوشش کاملی روی سطح ایجاد نمی‌نمایند، ضمن اینکه عمدتأ جلوه طلایی آن مصنوعی است و مشتریان خاص آن را نمی‌پسندند چرا که از نظر مقاومت شیمیایی به هیچ وجه قابل رقابت با طلا نیستند. در خصوص تصاویر چاپ شده دیجیتال که به عنوان قطعات تزئینی عرضه می‌شوند نیز می‌توان به این مهم اشاره داشت که کیفیت و تنوع طرح بسیار بالا و قیمت بسیار پایین است. با این حال از چند مشخصه اصلی قطعات پخت سوم که آن را به کالای لوکس تبدیل می‌کند، تنها از مزیت تنوع چاپ برخوردار می‌باشد و خبری از انعکاس زیبای چاپ‌های لوستر و انکسار شیشه‌های برجسته وتروزا و حس لمس سطوح مختلف با دانه‌های شاین و تلألو زیبای طلا نیست!  با این همه، آینده این صنعت خواه نا خواه مانند تمامی محصولات هنری دیگر، تحت تأثیر تکنولوژی‌های نو قرار گرفته و خواهد گرفت و در حال حاضر تولیدکنندگان ایتالیایی به عنوان رهبر بازار در طرح و نوآوری آمیزه‌ای از پخت سوم سنتی با تکنولوژی دیجیتال را به بازار عرضه نموده‌اند و در آن با ترکیب و استفاده از توان و تنوع و کیفیت چاپ دیجیتال و استفاده از مواد خاص و ویژه پخت سوم و همچنین ورود فلزات گرانبها به عنوان جوهرهای چاپ دیجیتال طرح‌های بسیار بدیع و زیبایی به بازار عرضه نموده‌اند. به نظر می‌رسد محصولات پخت سوم و دکوری کاشی و سرامیک برای بقا و حضور در بازار امروز باید بخش‌های لوکس و بسیار با کیفیت بازار را نشانه روند تا با تکیه بر وجود تقاضای خاص در این بخش بازار و قابلیت پرداخت هزینه بالا، بهره‌برداری لازم جهت رشد کمی و کیفی خود را داشته باشند.

همان طور که بیان شد، از جمله پرمصرف‌ترین موارد استفاده از کاشی در داخل کشور، مصالح ساختمانی به شمار می‌رود. شرکت‌های تولیدی مانند شرکت تولیدی کاشی خیام جهت تولید یک کاشی با مرغوبیت نسبتأ بالا مراحلی شامل آنچه در ادامه آمده است، را طی می‌کند.

1. مرحله اول:

انتخاب مواد اوليه در ساخت كاشی

1. مرحله دوم:
   مخلوط كردن مواد در منبع بالميل
2. مرحله سوم: 
   پخت اوليه توسط دستگاه اسپری دراير
3. مرحله چهارم :
   قالب بندی و پرس كاشی
4. مرحله پنجم : 
   پخت ثانويه كاشی
5. مرحله ششم: 
   لعاب زنی بر روی كاشی، که خود شامل دو مرحله:

مرحله اول :در اين مرحله بيسكويت وارد كابين لعاب انگوب می‌شود.

مرحله دوم :در اين مرحله، ‌لعاب همراه با رنگ چاپی بر روی كاشی زده می‌شود.

7. مرحله هفتم :

چاپ بر روی كاشی

8. مرحله هشتم :

پخت نهايی كاشی

9. مرحله نهم :

درجه بندی كاشی

10. مرحله دهم : 
بسته بندی كاشی

 

آنچه مورد بحث ماست، پخت مرحله سوم کاشی، یا همان پخت نهایی کاشی می‌باشد. در تولید یک کاشی در کارخانه تولید کاشی و سرامیک، همان طور که بیان شد، این عمل در مرحله هشتم از مراحل تولید جای می‌گیرد. در ادامه توضیح مختصری درباره آن خواهد آمد.

 

مرحله هشتم :

پخت نهايی كاشی :

بعد از مرحله چاپ به منظور جلوگيری از چسبيدن سطح زير كاشی به رولر كوره، از لعابی به نام انگوب ديرگداز كه فرمول آن بيشتر شامل منيزيت است، ‌استفاده می‌شود. 
سپس كاشی‌ها توسط دستگاه رولرماتيك وارد واگن‌های ذخيره كاشی می‌شوند كه ظرفيت هر يک ازاين واگن‌های ذخيره، 8 تا 70 متر مربع كاشی است.
اين واگن‌های ذخيره كاشی توسط ريل‌های كلاغی كه در كف كارخانه كار گذاشته شده به سمت ورودی كوره‌ها آورده می‌شوند. كاشی‌ها مجدداً توسط دستگاه رولرماتيک تخليه شده و به ابتدای ورودی كوره آورده می‌شوند. 
كوره پخت كاشی :
مشخصات فنی اين كوره كه دارای طولی به اندازه‌ی 86 متر و عرض آن 5/2 متر است و داراي 120 مشعل بودكه 60 مشعل آن در بالاي كوره و 60 مشعل ديگر آن در زير كوره قرار گرفته است. 
زمان پخت كاشی در اين كوره بين 50 تا 60 دقيقه می‌باشد و دمای كوره در حدود 1150 تا 1200 درجه سانتيگراد می‌باشد، كه چنانچه دمای داده شده به كاشی زياد باشد كاشی به شكل مورب شكسته می‌شود.
پس از اتمام پخت كاشی‌های خارج شده از كوره از زير جك كوچكی عبور می‌كند كه چنانچه كاشی‌ها هوادار باشند، يعنی ضخامت آنها بيش از حد معمول باشد، اين جك كاشی‌ها را شكسته و آن‌ها را از خط توليد خارج می‌كند.

 

 

مواد معمول مورد استفاده در پخت سوم کاشی عبارتند از:

1. لعاب شكری يا ويتروزا يا شيشه
2. انواع پودر چاپ
3. لعاب سفيد پوششی
4. پلاتين و طلا
5. موادی مانند ريليف به منظور چاپ برجسته‌ی خميری
6. انواع لوسترها، صدفی، آينه ای، رنگی
7. انواع اكسيدهای رنگی مانند كبالت (به رنگ‌های سرمه ای، سبز، قرمز و ...)
8. انواع لعاب شكری لوستر و صدفی به صورت پودری
9. انواع رنگ‌های متاليك و اكليل دار در دماهای حدود 1000 درجه سانتيگراد
10. انواع رنگ‌های قرمز پخت سوم در دماهای حدود 850 درجه سانتيگراد

روغن چاپ كه جهت ساخت خمير چاپ استفاده می‌گردد كه معمولأ دو نوع پايه آب و بنزين هستند كه به دليل مسائل زيست محيطی نوع حلال آب آن در دنيا كاربرد فراوانی داشته و از انواع ديگر پرهيز می‌گردد.

موضوعات مرتبط: عمومی کاشی و سرامیک
برچسب‌ها: کاشی پخت سوم , چاپ , سه پخت , سرامیک دکوری بال کلی در صنعت کاشی و سرامیک...